Znalazło się w sieci takie zadanie, według autora strony wymyślone przez Einsteina, który rzekomo twierdził, iż 98% ludzkiej populacji nie jest w stanie go rozwiązać:
Pięciu ludzi zamieszkuje 5 domów w 5 różnych kolorach. Wszyscy palą papierosy 5 różnych marek i piją 5 różnych napojów. Hodują zwierzęta 5 różnych gatunków. Kto hoduje rybki? Czy potrafisz to wywnioskować na podstawie następujących danych:
Po pierwsze, z tego co wiadomo, Albert Einstein nie miał zwyczaju wywyższać się, podkreślać swojej przewagi intelektualnej, opowiadać bzdur, więc te 98% to raczej inwencja autora strony... Po drugie, znanych jest kilka zadań Einsteina i nie są to proste łamigłówki jak powyższa. Łamigłówki tego typu były popularne w Polsce w latach 70-tych - pełno było ich w polskich gazetach.
Tego typu łamigłówki rozwiązuje się szablonowo. Aby nie przeciążać pamięci, zwykle rozwiązując tego typu łamigłówki, rejestrujemy dane w tabelkach, zawierających jako rubryki wszystkie możliwości - po jednej tabelce na każdą parę cech. Ułatwia to m. in. zauważanie, że pozostała tylko jedna możliwość. Tę metodę z przykładami można znaleźć np. w książce L. Pijanowskiego "Rozkosze łamania głowy" (Iskry, 1972, str. 109). Tu jest tyle danych, że tabelki zajęłyby wiele miejsca, nie mieszcząc się na ekranie, co sprowadza do zera płynącą z nich wygodę.
Zrobimy oszczędnościową tabelkę: kolumny odpowiadają kolejnym numerom domów; pozostałe dane kodujemy dla oszczędności miejsca. Narodowości: A - Anglik, D - Duńczyk, Ni - Niemiec, No - Norweg, S - Szwed. Kolory: B - biały, C - czerwony, N - niebieski, Z - zielony, Ż - żółty. Papierosy: D - Dunhill, M - Marlboro, Pa - Pall Mall, Ph - Philip Morris. Napoje: h - herbata, k - kawa, m - mleko, p - piwo, w - woda. Zwierzęta: kn - konie, kt - koty, ps - psy, pt - ptaki, r - rybki.
Tabelka na początku zawiera wszystkie możliwości:
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | A D Ni No S | A D Ni No S | A D Ni No S | A D Ni No S | A D Ni No S |
kolor | B C N Z Ż | B C N Z Ż | B C N Z Ż | B C N Z Ż | B C N Z Ż |
papierosy | D M Pa Ph R | D M Pa Ph R | D M Pa Ph R | D M Pa Ph R | D M Pa Ph R |
napój | h k m p w | h k m p w | h k m p w | h k m p w | h k m p w |
zwierzęta | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r |
Następnie dane zaznaczamy w tabelce. Przy tym jeśli z warunku 1. dowiadujemy się, że w pierwszym domu mieszka Norweg, to dowiadujemy się, że Norweg nie mieszka w żadnym innym domu. Warunek 3. mówi, że zielony dom nie może być piąty, a biały dom nie może być pierwszy. Warunek 5. mówi, że w pierwszym domu nie pije się herbaty, a 7. - że nie pali się Marlboro. Warunek 8. poza stwierdzenim, co pije się w trzecim domu, pozwala stwierdzić, że w żadnym innym nie pije się mleka. Warunek 12. mówi, że drugi dom (i żaden inny) jest niebieski. Wobec tego warunek 13. mówi, że mieszkaniec pierwszego domu nie hoduje koni. Warunek 14. mówi, że w trzecim domu nie pali się Philip Morrisów. Warunek 15. wyklucza picie kawy w drugim domu.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | A D Ni S | A D Ni S | A D Ni S | A D Ni S |
kolor | C Z Ż | niebieski | B C Z Ż | B C Z Ż | B C Ż |
papierosy | D Pa Ph R | D M Pa Ph R | D M Pa R | D M Pa Ph R | D M Pa Ph R |
napój | k p w | h p w | mleko | h k p w | h k p w |
zwierzęta | kt ps pt r | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r |
Dalej, warunek 2. pozwala stwierdzić, że pierwszy dom nie jest czerwony i Anglik nie mieszka w drugim domu. Warunek 3. mówi, że pierwszy dom nie jest zielony. Wobec tego pierwszy dom (i żaden inny) jest żółty.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | D Ni S | A D Ni S | A D Ni S | A D Ni S |
kolor | żółty | niebieski | B C Z | B C Z | B C |
papierosy | D Pa Ph R | D M Pa Ph R | D M Pa R | D M Pa Ph R | D M Pa Ph R |
napój | k p w | h p w | mleko | h k p w | h k p w |
zwierzęta | kt ps pt r | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r | kn kt ps pt r |
Dalej, czerwony dom nie może przedzielać białego i zielonego, więc czwarty dom nie może być czerwony (i nie mieszka w nim Anglik). W trzecim domu nie pije się herbaty, więc nie mieszka tam Duńczyk. Norweg, jako mieszkaniec żółtego domu, pali Dunhille (i nikt inny). W takim razie Norweg nie hoduje ptaków ani psów. Ale jego jedyny sąsiad (i nikt inny) musi hodować konie. Wreszcie Norweg nie pali Philip Morrisów, więc nie pije piwa.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | D Ni S | A Ni S | D Ni S | A D Ni S |
kolor | żółty | niebieski | B C Z | B Z | B C |
papierosy | Dunhill | M Pa Ph R | M Pa R | M Pa Ph R | M Pa Ph R |
napój | k w | h p w | mleko | h k p w | h k p w |
zwierzęta | kt r | koń | kt ps pt r | kt ps pt r | kt ps pt r |
Trzeci dom nie może być zielony, bo w zielonym pija się kawę.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | D Ni S | A Ni S | D Ni S | A D Ni S |
kolor | żółty | niebieski | B C | B Z | B C |
papierosy | Dunhill | M Pa Ph R | M Pa R | M Pa Ph R | M Pa Ph R |
napój | k w | h p w | mleko | h k p w | h k p w |
zwierzęta | kt r | koń | kt ps pt r | kt ps pt r | kt ps pt r |
Zatem dla zielonego koloru pozostaje tylko czwarty dom. Wtedy na prawo od niego musi być biały i dla czerwonego domu Anglika pozostaje jedyna możliwość - trzeci dom.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | D Ni S | Anglik | D Ni S | D Ni S |
kolor | żółty | niebieski | czerwony | zielony | biały |
papierosy | Dunhill | M Pa Ph R | M Pa R | M Pa Ph R | M Pa Ph R |
napój | k w | h p w | mleko | h k p w | h k p w |
zwierzęta | kt r | koń | kt ps pt r | kt ps pt r | kt ps pt r |
Anglik nie pali Marlboro (pali je Niemiec), i nie hoduje psów, które hoduje Szwed. Z tego samego powodu Szwed nie mieszka w drugim domu, domu hodowcy koni. Wreszcie w czwartym, zielonym domu (i tylko w nim) pija się kawę.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | D Ni | Anglik | D Ni S | D Ni S |
kolor | żółty | niebieski | czerwony | zielony | biały |
papierosy | Dunhill | M Pa Ph R | Pa R | M Pa Ph R | M Pa Ph R |
napój | w | h p w | mleko | kawa | h p w |
zwierzęta | kt r | koń | kt pt r | kt ps pt r | kt ps pt r |
Norwegowi (i tylko jemu) pozostała do picia woda. Wobec tego Rothmansy pali jego jedyny sąsiad (i tylko on). Anglikowi (i tylko jemu) pozostały wyłącznie Pall Malle, a palacz Pall Malli (i tylko on) hoduje ptaki. Duńczyk, pijący herbatę, nie może mieszkać w czwartym domu, w ktorym pija się kawę.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | D Ni | Anglik | Ni S | D Ni S |
kolor | żółty | niebieski | czerwony | zielony | biały |
papierosy | Dunhill | Rothmans | Pall Mall | M Ph | M Ph |
napój | woda | h p | mleko | kawa | h p |
zwierzęta | kt r | koń | ptaki | kt ps r | kt ps r |
W czwartym domu nie pali się Philip Morrisów, bo ich amator pija piwo. Zatem papierosy zostały rozdzielone: w czwrtym domu Marlboro, w piątym - Philip Morrisy, a więc i piwo. Tym samym rozdzielone zostały również napoje.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | D Ni | Anglik | Ni S | D Ni S |
kolor | żółty | niebieski | czerwony | zielony | biały |
papierosy | Dunhill | Rothmans | Pall Mall | Malboro | Philip Morris |
napój | woda | herbata | mleko | kawa | piwo |
zwierzęta | kt r | koń | ptaki | kt ps r | kt ps r |
Herbata w drugim domu wskazuje na Duńczyka. Marlboro w czwartym domu oznaczają Niemca. Szwedowi pozostaje piąty dom. Palacz Rothmansów z drugiego domu sąsiaduje z hodowcą kotów. W trzecim domu hoduje się ptaki, więc koty muszą być w pierwszym domu.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | Duńczyk | Anglik | Niemiec | Szwed |
kolor | żółty | niebieski | czerwony | zielony | biały |
papierosy | Dunhill | Rothmans | Pall Mall | Malboro | Philip Morris |
napój | woda | herbata | mleko | kawa | piwo |
zwierzęta | kot | koń | ptaki | ps r | ps r |
Ale Szwed hoduje psy, więc ryby pozostają Niemcowi w czwartym domu.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
narodowość | Norweg | Duńczyk | Anglik | Niemiec | Szwed |
kolor | żółty | niebieski | czerwony | zielony | biały |
papierosy | Dunhill | Rothmans | Pall Mall | Malboro | Philip Morris |
napój | woda | herbata | mleko | kawa | piwo |
zwierzęta | kot | koń | ptaki | rybki | pies |
Jak widać, tego typu łamigłówka nie wymaga nawet specjalnego myślenia - wystarczy umiejętność rozumienia czytanego tekstu, konsekwentne wykreślanie i wiedza co zrobić, gdy została tylko jedna możliwość.