next up previous
Next: Uwagi historyczne o wzorach Up: Wzory na pierwiastki wielomianów Previous: Wielomiany stopnia 3 -

Wielomiany stopnia 4 - wzory Ferrari

Równanie ax4 + bx3 + cx2 + dx + e = 0 podstawieniem x = y - b/(4a) sprowadza się do równania postaci y4 + py2 + qy + r = 0. Metoda Ferrari polega na wyrażeniu rozwiązań równania y4 + py2 + qy + r = 0 przez pierwiastki odpowiednio dobranego wielomianu stopnia 3:

y1 = $\displaystyle {\frac{{\sqrt{-z_1} + \sqrt{-z_2} + \sqrt{-z_3}}}{{2}}}$,

y2 = $\displaystyle {\frac{{\sqrt{-z_1} - \sqrt{-z_2} - \sqrt{-z_3}}}{{2}}}$,

y3 = $\displaystyle {\frac{{-\sqrt{-z_1} + \sqrt{-z_2} - \sqrt{-z_3}}}{{2}}}$,

y4 = $\displaystyle {\frac{{-\sqrt{-z_1} - \sqrt{-z_2} + \sqrt{-z_3}}}{{2}}}$,

gdzie z1, z2, z3 są rozwiązaniami równania

z3 -2pz2 + (p2 -4r)z + q2 = 0.

Odwrotnie, z1, z2, z3 wyrażają się przez y1, y2, y3, y4:

z1 = (y1 + y2)(y3 + y4),

z2 = (y1 + y3)(y2 + y4),

z3 = (y1 + y4)(y2 + y3)

i są niezmiennikami działania czteroelementowej podgrupy normalnej V4 grupy Galois S4 ogólnego wielomianu stopnia 4. Każda grupa czteroelementowa ma dwuelementową podgrupę normalną i S4/V4 $ \cong$ S3 (co oznacza, że równanie stopnia 4 sprowadza się do równania stopnia 3 i wyciągania pierwiastków kwadratowych). Grupa S3 ma trzyelementową podgrupę normalną A3, więc V4 jest normalną podgrupą dwunastoelementowej podgrupy normalnej grupy S4, która ma 24 elementy.

Wyróżnik

$\displaystyle \Delta$ = 256r3 -128r2p2 +16rp4 +144prq2 -27q4 -4q2p3

wielomianu z3 -2pz2 + (p2 -4r)z + q2 jest równy wyróżnikowi wielomianu y4 + py2 + qy + r bo

(y4 - y1)(y3 - y2) = z2 - z1,

(y3 - y1)(y4 - y2) = z3 - z1,

(y2 - y1)(y4 - y3) = z3 - z2.


next up previous
Next: Uwagi historyczne o wzorach Up: Wzory na pierwiastki wielomianów Previous: Wielomiany stopnia 3 -
Pawel Gladki 2006-01-30