Netykieta

Starajmy się prowadzić dyskusje w miłej, przyjacielskiej atmosferze. Oto garść wskazówek, która może nam w tym dopomóc:

• Zgodnie z powszechnym w Internecie obyczajem, z reguły uczestnicy dyskusji zwracają się do siebie per "Ty". Osoba, której to nie odpowiada na ogół sama zwraca się do innych inaczej. Wypada uszanować życzenia korespondentów, zgodne z dobrymi obyczajami. Warto wiedzieć, że etyka zabrania pracownikom naukowym podpisywać się tytułem lub stopniem naukowym w korespondencji niesłużbowej.

• Nie rozsiewaj niesprawdzonych plotek typu "Japończyk udowodnił Twierdzenie Fermata!" czy "Izraelczyk dokonał trysekcji kąta lub kwadratury koła lub podwojenia sześcianu!". Poczta pantoflowa wcale nie jest tak szybkim środkiem przekazu, jak się uważa - w 99 przypadkach na 100 nowiny od kolegi są i nieaktualne, i nieprawdziwe.

• Gdy tematem Twojej wypowiedzi jest pytanie o dowolną sprawę związaną z matematyką, postaraj się sprawdzić, czy nie była już poruszana na grupie. Źródłem może być FAQ, archiwum listy, Google. Pamiętaj, że moderatorzy mogą nie dopuścić na forum listu z pytaniem, na które już wielokrotnie odpowiadano.

• Choć Internet jest z natury rzeczy anonimowy pamiętaj, że miłym zwyczajem jest podpisywanie listów imieniem i nazwiskiem. Część osób niechętnie odnosi się do postingów anonimowych lub podpisanych "ksywką". Jeśli masz do zakomunikowania coś szczególnie ważnego i odkrywczego, albo ktoś już próbował się pod Ciebie podszywać, możesz skorzystać z PGP.

• Nie stosuj zbyt długich sygnaturek - tylko zaśmiecają pocztę i utrudniają czytanie, nawet jeśli są wspaniałym ASCII-art. Pamiętaj, że wiele programów pocztowych ma możliwość automatycznego wycinania sygnaturek - ułatwij innym życie i oddziel swój podpis dwoma myślnikami: -

• Nie jest grzechem pisanie w stylu "polskawym" ("a" zamiast "ą", "c" zamiast "ć" itp.), pamiętaj jednak żeby właściwie ustawić kodowanie znaków. Jeśli piszesz bezpośrednio do osoby, co do której nie masz pewności, czy ma ISO 8859-2, lepiej pisać bez polskich liter, nikt się za to nie obrazi. Pamiętaj, że moderatorzy nie dopuszczą listu z ustawionym niewłaściwym kodowaniem.

• Przy wpisywaniu treści listu kończ linijki około kolumny 70 naciśnięciem klawisza ENTER - są programy pocztowe, które nie wyświetlają długich linii w całości. A może Twój program pocztowy potrafi dzielić linie automatycznie? Sprawdź! Jeśli nie wiesz, jak to zrobić, zapytaj.

• Choć była o tym mowa już w opisie grupy - apelujemy jeszcze raz: gdy piszesz posting, zwróć szczególną uwagę na literówki i błędy ortograficzne. Takie błędy mogą stworzyć wypaczony wizerunek Twojej osoby. Dlatego postaraj się przed wysłaniem poczty jeszcze raz ją przeczytać. A może Twój program pocztowy lub newsowy ma słownik ortograficzny?

• Wspominaliśmy o tym w opisie grupy, ale przypominamy po raz kolejny: nie wysyłamy binariów! Listy z binariami zostaną odrzucone przez moderatorów. Jeśli nie potrafisz opisać słowami i symbolami matematycznymi, jak podzielić kwadrat ABCD o boku 8 odcinkiem równoległym do AB i przecinającym AD w punkcie E, odległym o 5 od A i odcinek BC w punkcie F, odległym o 5 od B, po czym podzielić prostokąt EFCD przekątną EC na dwa trójkąty prostokątne, na boku AB umieścić punkt G odległy o 5 od A, na odcinku EF - punkt H odległy o 5 od F i podzielić prostokąt ABFE odcinkiem HG na dwa trapezy prostokątne, to odpowiedź może być dla Ciebie kompletnie niezrozumiała - odpowiadający nie będzie wysyłał rysunków.

• Zapoznaj się ze sposobami zapisywania symboli matematycznych.

• Pytania formułuj w sposób jasny i zrozumiały.

• Nie apeluj w postach o przesyłanie odpowiedzi na prywatny adres e-mail. Jeśli pytanie jest ciekawe, dyskusja na forum grupy może być dla wielu jej uczestników interesująca, a ty możesz uzyskać więcej odpowiedzi. Poza tym ewentualne błędne odpowiedzi będą mogły zostać zweryfikowane przez innych.

• Rozpoczynając wątek staraj się, by temat odpowiadał treści postingu - nie nadawaj tematu "Proszę o...", "Pytanie" itp., ale wskazuj w dwóch czy trzech słowach zagadnienie, o które ci chodzi.

• Nie wysyłaj na listę dużych plików (tj. większych niż 20 KB) - nawet, jeżeli uznasz je za niesamowicie ważne. Umieść je na WWW do ściągnięcia dla chętnych, a na listę wyślij informację - o co chodzi i gdzie można to znaleźć. Będzie to duże ułatwienie dla użytkowników modemów, którzy wolą sami decydować o tym, czy warto stracić impulsy na pliki-giganty.

• Nie wysyłaj swoich postingów wielokrotnie.

• Pamiętaj, że (jak mawiał prorok Lebioda) czasem zamiast wysłać list warto wysłać pół listu, a najlepiej, żeby go wysłał ktoś inny :-). Jeśli nie masz nic do zakomunikowania, lepiej nic nie wysyłaj.

• Jeśli jesteś nowym uczestnikiem grupy, odczekaj pewien czas, zanim włączysz się do dyskusji, spróbuj zapoznać się z jej tematyką, klimatem itp. Pozwoli Ci to uniknąć pewnych błędów. Włącz się do dyskusji, gdy uznasz, że już jesteś gotowy(a) powiedzieć coś ciekawego.

• Dyskusje powinny być prowadzone w sposób możliwie naukowy, a więc do podawanych stwierdzeń mających oparcie w źródłach, do fragmentów z książek i artykułów dołączaj informacje o ich pochodzeniu, np.: "Encyklopedia szkolna. Matematyka", hasło ... albo "Mały słownik matematyczny", wyd. I, WP Warszawa 1967, str. 113, albo W. Sierpiński, "Arytmetyka teoretyczna", wyd. IV, PWN Warszawa 1968, str. 102-104 - to znacznie ułatwia merytoryczną dyskusję. Niecała prawda często bywa całkowitą nieprawdą. Ponadto wiele książek popularnonaukowych zawiera rażące błędy, często przepisywane "jak leci" z innych książek popularnonaukowych, więc nie dziw się, gdy wskażą Ci dziecinny błąd w tekście przepisanym z książki. Po co masz się wstydzić za autora? Pamiętaj też, że dodając do pytania informację, gdzie szukałeś już odpowiedzi oszczędzasz czas swój i nasz - nie zostaniesz odesłany do materiałów, z których już korzystałeś.

• Pamiętaj, że grupa ciągle się rozrasta, ciągle pojawiają się na niej nowi ludzie. Mogą wobec tego nie wiedzieć, że jakiś temat już dawno był dyskutowany. A ponieważ z archiwum listy, Google itp. bywa różnie, nie zawsze istnieje możliwość ściągnięcia wszystkiego, szczególnie przez modem. Jeżeli więc zobaczysz po raz kolejny jak ktoś podejmuje stary temat i nie wnosi doń nic nowego, to możesz: wskazać przybliżoną datę, kiedy odbyła się dyskusja, krótko odpowiedzieć na pytanie, zamiast uzasadnienia powołując się na archiwum, najlepiej ze wskazaniem odpowiedniego linka, wreszcie wysłać do opiekunów FAQ list z propozycją umieszczenia tematu, a najlepiej cały artykuł z opracowanym tematem.

• Staraj się nie odsyłać pytających na forum publicznym do archiwum lub FAQ w stylu: "nie żebym się czepiał, ale info o tym jest w FAQ grupy od niepamiętnych czasów i wszyscy o tym wiedzą..." Szkoda czasu. I pieniędzy. I nie denerwuj się :-) - najważniejsze jest zdrowie.

• Wszyscy uczestnicy grupy mają równe prawa. No, może z wyjątkiem tych, którzy mają prawa nieco równiejsze :-)... Zwracamy się wobec tego do siebie (z reguły) per "ty". Ale Twoim oponentem w kwestii definicji liczby pierwszej może przypadkiem być profesor - autor podręcznika teorii liczb, z którego czerpiesz wiedzę... warto o tym pamiętać!

• Kontakt przez grupę usenetową jest na tyle specyficzny, że nie ma możliwości zobaczenia rozmówcy. Nie ma wobec tego sposobu przekazania emocji, co czasami może doprowadzić do błędnego zrozumienia Twojej wypowiedzi. Dobrym sposobem na wyrażenie emocji są emoticony. Podczas dyskusji często pojawiają się też różne tajemnicze akronimy, jak IMHO, ROTFL, BP MSPANC i tak dalej - dla początkujących proponujemy zapoznanie się z odpowiednią ściągą będącą częścią FAQ grupy pl.rec.akwarium.

• TEKSTY PISANE PRZY UŻYCIU TYLKO WIELKICH LITER BARDZO NIEWYGODNIE SIĘ CZYTA - są odbierane, jakbyś krzyczał(a). Warto natomiast w ten sposób wyróżnić NAJISTOTNIEJSZE kwestie listu. Osoby szczególnie odporne na przyswojenie sobie tej wiedzy proszone są o zapoznanie się z instrukcją obsługi CapsLock.

• Jeśli piszesz coś na temat osób, które wypowiadały się krytycznie, nie używaj określeń powszechnie uznanych za obelżywe, pamiętaj, że oni mają prawo do swojego zdania, a także prawo do wyrażania tego zdania, o ile nie godzi to w interesy innych osób. Jeśli musisz oceniać, to skup się na argumentach, a nie na osobie rozmówcy. Pamiętaj, że oceny są z reguły subiektywne, a w matematyce liczą się tylko dowody :-). Poza tym przypominamy, że moderatorzy będą usuwać listy obelżywe.

• Jeśli któryś z grupowiczów nagle wyśle list nie pasujący do jego dotychczasowego zachowania na forum, pamiętaj, że niestety nie zawsze rzeczywistym nadawcą poczty jest osoba wpisana w polu "From:" :-(

• Jeśli znajdziesz w postingu literówki, lub błędy ortograficzne, nie czepiaj się - dość często może się to przytrafić w przypadku, gdy tekst pisany jest "na gorąco" i nie musi w żaden sposób świadczyć o osobie piszącej. Jeśli nie możesz się powstrzymać, skorzystaj z priva. To samo dotyczy uwag typu "Czyżby CapsLock Ci się zaciął?". Pamiętaj, że kulturalne zwrócenie komuś uwagi na priv odnosi często lepszy skutek niż wytykanie uchybienia na forum publicznym.

• Pamiętaj, że do szczególnych cech matematyków należy stosunek do prawdy. Ten, kto wskazuje mi mój błąd, pomaga mi dojść do prawdy - powinienem mu podziękować. I nie ma ludzi nieomylnych.

• Traktuj swój posting jak list do przyjaciół czy znajomych: tak, żeby miał początek, wyjaśniający o co chodzi, treść i zakończenie. Twój program pocztowy ustawia kursor na początku tekstu postingu na który odpowiadasz nie po to, żeby Twój list zaczynał się od odpowiedzi, a kończył pytaniem, a po to, żeby umożliwić Ci wybranie z tego postingu fragmentów, które trzeba zacytować.

• Staraj się cytować tylko te fragmenty, do których się odnosisz, ewentualnie te, które uważasz za niezbędne do zrozumienia odpowiedzi.

• W celu skrócenia odpowiedzi skróć również sygnaturkę nadawcy, zostawiając tylko dane umożliwiające jego identyfikację. W dłuższej wymianie zdań autorów wypowiedzi rozpoznaje się po liczbie znaków ">" na początku linijki, a nie po kolorze, jakim zdanie wyświetlał Twój komputer (czytać Twój posting będzie posiadacz innego komputera...). Warto wiedzieć, co kto napisał, szczególnie gdy dyskusja jest dłuższa.

• Jeśli przeczytasz w postingu piramidalne bzdury, przed wysłaniem miażdżącej odpowiedzi przeczytaj list jeszcze raz. Łatwo przegapić znaczek taki, jak "prim" we wzorze, wyświetlanym czcionką proporcjonalną (zwłaszcza po literce f). Szyk słów w zdaniu czy niewłaściwie rozmieszczone znaki przestankowe albo ich brak mogą zmieniać sens wypowiedzi - być może jej autor napisał coś innego od tego, co przeczytałeś.